Tin tức

Còn các nhà thầu nội dù có năng lực, máy móc thiết bị đến mấy cũng phải đứng “chầu ngoài” và trùi sụt dần do đối mặt với nguy cơ thiếu việc làm, công nhân mất việc, sản lượng suy giảm. Bộ GTVT và các cơ quan chức năng của Việt Nam tại những cuộc họp chính thức và không chính thức với các nhà tài trợ đã nhiều lần có ý kiến đề nghị nới lỏng bớt các điều kiện quy định trong các hiệp định để các nhà thầu nội có thể tham gia vào các dự án ODA.

Tuy nhiên, đây là việc không dễ dàng và một sớm một chiều có thể thay đổi bởi điều này gần như thành thông lệ và thói quen của các nhà tài trợ khi cấp vốn.

Do những quy định ràng buộc nhà thầu nội nên thời gian gần đây, tình trạng các nhà thầu ngoại ồ ạt đổ bộ vào các dự án ODA, đặc biệt là các tuyến cao tốc ngày càng tăng. Mặc dù vậy, điều đáng nói là tiến độ, chất lượng công trình lại không tỷ lệ thuận với danh tiếng và thương hiệu của những nhà thầu gắn mác ngoại này.

Nhiều nhà thầu quốc tế khi vào thi công các dự án giao thông ở Việt Nam vẫn phải ăn đong, trông chờ vào tạm ứng, thanh toán của chủ đầu tư để thi công dẫn đến nhiều dự án bế tắc về tiến độ, thi công ì ạch. Hầu hết các nhà thầu ngoại khi vào Việt Nam đều thuê lại các nhà thầu nội và chỉ hớt phần “ngọn” bằng việc cắt lại các khoản phí từ 7- 10%, thậm chí có dự án lên đến hơn 20%. Hơn nữa, khi bỏ thầu, một số nhà thầu quốc tế lại đi theo “vết xe đổ“ của các nhà thầu trong nước trước đây là bỏ thầu giá thấp, thắng thầu bằng mọi giá.

Khi trúng thầu lại “ép” nhà thầu nội với giá rất rẻ mạt và phó mặc toàn bộ tiến độ, chất lượng công trình cho các nhà thầu phụ. Tất cả những điều này không tương xứng với những hồ sơ năng lực của các nhà thầu quốc tế và vô hình chung làm suy yếu dần các nhà thầu trong nước và ảnh hưởng lớn đến tiến độ, chất lượng công trình.

Có thể lấy dẫn chứng cho điều này ở hai dự án đường cao tốc thuộc loại lớn nhất cả nước là Hà Nội- Hải Phòng và Nội Bài - Lào Cai. Cả hai dự án này gần như toàn bộ các gói thầu chính đều do các nhà thầu nước ngoài đảm nhận. Thậm chí Nội Bài- Lào Cai có 8 gói thầu thì có 6 gói thuộc về các nhà thầu Hàn Quốc.

Tuy nhiên, do bỏ thầu giá thấp nên các nhà thầu này quay trở lại ép giá các nhà thầu phụ. Thời gian qua, giá nguyên vật tăng cao, nhiều nhà thầu phụ chưa làm đã thấy lỗ hoặc không đủ sức chịu đựng nên chây ì, không chịu thi công.

Tình trạng này diễn ra trong một thời gian dài khiến cho tiến độ công trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng và việc lấy lại tiến độ đã mất để dự án về đích đúng kế hoạch ban đầu trở nên rất khó khăn.