Để nâng cao chất lượng phục vụ hành khách, giảm "mùi tàu" trên các toa xe, ĐSVN đã có nhiều biện pháp như quy định trên các toa xe sử dụng điều hòa không khí (máy lạnh), hành khách có hành lý xách tay thuộc nhóm hàng có gây mùi (sầu riêng, cá mắm, mít...) khi mang theo phải đóng gói theo phương pháp hút chân không với chất liệu bao bì kín khít, không gây mùi ra ngoài; tăng cường công tác vệ sinh toa xe, khu rửa tay, rửa mặt, buồng WC, sử dụng chất tạo mùi...; tuy nhiên hiệu quả không cao. Vì vậy, vừa qua, Xí nghiệp VDTX khách Hà Nội đã tổ chức thử nghiệm sản phẩm Enchoice® Solutions (Hoa Kỳ) - chất khử mùi, làm sạch không khí, nước thải trên các đoàn tàu do xí nghiệp quản lý. Sau thời gian khảo sát, thử nghiệm, tại Hà Nội, Xí nghiệp VDTX khách Hà Nội đã tổ chức tổng kết, đánh giá công tác sử dụng chế phẩm khử mùi Enchoice® Solutions xử lý môi trường trên toa xe khách.
Tính năng
Enchoice® Solutions là sản phẩm hữu cơ, có nguồn gốc thực vật, sản xuất thông qua quá trình lên men lạnh và các thành phần thực phẩm như tảo biển, đường mía, mạch nha... Ở nhiệt độ thường, Enchoice® Solutions là dung dịch đồng nhất, trong suốt, không mùi, không phân tầng hay kết tủa. Enchoice® Solutions không phải là chất cháy, nổ và không tự gây cháy, nổ.
Enchoice® Solutions có khả năng phân hủy sinh học 100% nên không gây độc hại cho người sử dụng. Chế phẩm Enchoice® Solutions bao gồm nhiều chủng enzyme tham gia vào việc xúc tác phản ứng, giúp bẻ gãy các liên kết nên việc làm sạch, khử mùi hôi (nước thải, không khí...) diễn ra nhanh chóng. Cơ chế xúc tác các phản ứng của enzyme trong Enchoice® Solutions xảy ra theo 3 giai đoạn, gồm: Enzyme kết hợp với cơ chất bằng liên kết yếu tạo thành phức chất enzyme - cơ chất không bền và xảy ra phản ứng biến đổi cơ chất dẫn đến sự kéo căng và phá vỡ liên kết đồng hóa trị trong phân tử cơ chất, tạo thành sản phẩm, còn enzyme được giải phóng trở lại trạng thái ban đầu. Enchoice® Solutions sẽ giúp tiết kiệm nước, công sức trong quá trình vệ sinh, làm sạch, cải thiện tính chất nước thải, khí thải ra môi trường, hạn chế ô nhiễm...
Thử nghiệm
Để đánh giá khả năng khử mùi hôi, làm sạch không khí trên các toa xe khách (tàu Thống Nhất và tàu địa phương); kiểm tra, đánh giá tác động của Enchoice® Solutions tới môi trường, trang thiết bị phục vụ hành khách và nhân viên phục vụ, hành khách đi tàu; trong các ngày từ 11-5 đến 11-6-2011, Xí nghiệp VDTX khách Hà Nội đã tổ chức thử nghiệm sử dụng chế phẩm Enchoice® Solutions trên toa xe A64 và Bn42 của đoàn tàu NA1/2 chạy tuyến Hà Nội - Vinh; từ ngày 17-8 đến ngày 26-9-2011 sử dụng trên đoàn tàu Thống Nhất (SE3/4). Khu vực được sử dụng (khử mùi) chế phẩm Enchoice® Solutions là trên các toa xe giường nằm, toa ghế ngồi có lắp điều hòa không khí (ĐHKK), trên toa xe hàng cơm (HC) và buồng vệ sinh.
Theo quy trình thử nghiệm, sau khi vệ sinh toa xe và thay chăn, ga, gối mới, trong 1 ngày, 60 ml Enchoice® Solutions sau khi pha thành dung dịch (tỷ lệ 1:50 - 1 lít Enchoice® Solutions pha với 1000 ml nước) sẽ được phun trên toa xe Bn 42 (toa 42 giường nằm) và toa xe A64 (64 ghế ngồi mềm). Trên toa xe HC, sử dụng (phun) 0,5 ml Enchoice® Solutions/m2 sàn toa xe (khoảng 60 m2/toa xe) kết hợp phun 30 ml/lần trong toa xe sau khi hành khách sử dụng bữa ăn (8 giờ, 12 giờ và 17 giờ) tại buồng ăn và buồng vệ sinh. Để xác định chính xác tác dụng khử mùi, làm sạch không khí của chế phẩm Enchoice® Solutions và tránh khả năng tương tác với các hóa chất khác, trong quá trình thử nghiệm chế phẩm Enchoice® Solutions, Xí nghiệp VDTX khách Hà Nội không sử dụng các chất tẩy rửa, diệt côn trùng, rệp, gián... trên toa xe.
Kết quả
Sau mỗi lần thử nghiệm (phun chế phẩm Enchoice® Solutions), trưởng tàu phải ghi nhận xét, đánh giá việc khử mùi, mức độ làm sạch không khí trong toa xe vào phiếu theo dõi thử nghiệm. Ngày 17-8 và ngày 26-9-2011, Viện Công nghệ Môi trường đã tiến hành lấy mẫu không khí trên tàu SE3/4 (toa A 31586) để kiểm tra lượng khí SO2, NO2, NH3, H2S... trên toa xe; kết quả sau khi sử dụng chế phẩm Enchoice® Solutions, lượng thán khí (SO2, NO2, NH3, H2S ...) trên toa xe giảm nhiều (H2S giảm 65%, NH3 giảm 61%, CO giảm 37%, NO2 giảm 29%...) và dưới mức quy chuẩn cho phép của Bộ Tài nguyên Môi trường (QCVN/2009). Tại thời điểm thử nghiệm, giá thành Enchoice® Solutions là 480.000 đồng/lít. 1 vòng quay toa xe giường nằm hoặc ghế ngồi sử dụng 45 ml giá thành 21.600 đồng/vòng quay, toa xe HC 14.400 đồng/vòng quay. Được biết, chế phẩm Enchoice® Solutions đã được Cục Quản lý an toàn nghề nghiệp và sức khỏe (Bộ Lao động Hoa Kỳ) xác nhận là chất không nguy hiểm, không độc, không cháy và có thể phân hủy sinh học. Khi thao tác, sử dụng, tiếp xúc với chế phẩm Enchoice® Solutions, không yêu cầu sử dụng thiết bị bảo hộ (khẩu trang, găng tay, kính...).
Có thể đánh giá, chế phẩm Enchoice® Solutions đã có tác dụng làm giảm lượng thán khí, trong sạch không khí trong toa xe và có tác dụng khử mùi hôi; giá thành cạnh trạnh. Cùng với các biện pháp của ĐSVN, việc sử dụng chế phẩm Enchoice® Solutions để khử mùi, làm sạch không khí trong toa xe ở Xí nghiệp VDTX khách Hà Nội sẽ góp phần nâng cao chất lượng phục vụ hành khách, làm giảm và tiến tới triệt tiêu "mùi hôi nhà tàu".