Phương thức này ngày càng an toàn và phục vụ khách hàng tốt hơn do loại trừ được những sai lầm do con người.
Hiện nay, bất kỳ một hệ thống metro mới xây dựng nào cũng áp dụng một mức độ tự động hóa nào đó, trong khi nhiều tuyến hiện đại đã đạt tới trình độ công nghệ không người lái hoàn toàn. Lợi ích của metro không người lái đã khá rõ ràng: chạy tàu đúng giờ hơn, tối ưu hóa sử dụng năng lượng và tự động phát hiện hư hỏng.
Ở Kuala Lumpur, Dubai, Tokyo và Copenhagen, metro tự động hoàn toàn đã vận hành từ nhiều năm nay. Nhiều thành phố lớn khác ở châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á cũng đã tự động hóa từng phần hệ thống metro của họ.
Các mức độ chạy tàu tự động khác nhau
Bất kỳ một hệ thống metro nào cũng phải bảo đảm các yêu cầu an toàn, thích hợp, hiệu quả và chất lượng phục vụ hành khách cao. Khi một hệ thống metro đã đạt hoặc gần đạt mức năng lực giới hạn, thì tự động hóa là giải pháp duy nhất để đạt hiệu quả vận hành cao nhất. Trong nhiều trường hợp, tiến hành tự động hóa trên những tuyến hiện có mang lại nhiều lợi ích hơn là làm đường mới hoặc kéo dài ke ga.
Chạy tàu tự động (automatic train operation - ATO) bao gồm hàng loạt các mức độ tự động hóa và có thể khác nhau nhiều, giữa chạy tàu nửa tự động (semi-automatic train operation - STO), chạy tàu không người lái (driveless train operation - DTO) và chạy tàu không người thường trực (unattended train operation - UTO).
Tùy thuộc vào cơ sở hạ tầng, vào đường mới hoặc đường hiện có mà áp dụng mức độ tự động hóa cho phù hợp. Dù ở mức độ nào thì nguyên tắc cơ bản là bảo đảm cho đoàn tàu chạy ở tốc độ dưới giới hạn tốc độ an toàn, hệ thống hãm khẩn cấp sẽ tự động hoạt động khi đoàn tàu vượt quá tốc độ an toàn.
Chạy tàu bán tự động (STO) như trên tuyến London Victoria và tuyến Central ở Anh, hệ thống động lực và hệ thống hãm được tự động hóa, hình thành một phương thức lái tàu thích hợp hơn. Người lái tàu vẫn có mặt ở đầu đoàn tàu để điều khiển đóng mở cửa ra vào, làm tín hiệu phát tàu khi tàu rời ga, theo dõi hoạt động của đoàn tàu và quan sát đoạn đường phía trước.
Chạy tàu không người lái (DTO) là mức độ tự động tiên tiến hơn, người lái có thể tự do ra ngoài, không nhất thiết phải luôn ở đầu đoàn tàu, nhưng phải luôn sẵn sàng phục vụ khách hàng. Trong phương thức chạy tàu này, yêu cầu về an toàn và kiểm tra ke ga phải chặt chẽ hơn khi người lái không có mặt ở đầu đoàn tàu.
Chạy tàu không người thường trực (UTO) là hệ thống chạy tàu tự động không người lái, nhưng không có nhân viên trên tàu. Trong trường hợp này, một hệ thống máy tính từ xa phải có khả năng điều khiển đoàn tàu trong trường hợp hệ thống có hư hỏng.
Chạy tàu tự động: loại trừ yếu tố sai lầm do con người
Tự động hóa có thể giảm hư hỏng hệ thống hãm và hệ thống đẩy tàu, có thể tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng và có nhiều tiềm năng giảm chi phí vận doanh do chạy tàu hiệu quả hơn và điều hòa hơn.
Tự động hóa bất kỳ một hệ thống metro nào đều phải bắt đầu tự động hóa những chức năng cơ bản về an toàn, thông qua việc tiến hành tự động hóa việc bảo vệ tàu (automatic train protection - ATP).
"Lợi ích lớn nhất của một hệ thống không người lái là an toàn, yếu tố sai lầm của con người đã bị loại trừ" - ông Piero Marotta, Giám đốc điều hành Metro Copenhagen cho biết.
Kinh nghiệm metro không người lái ở Kuala Lumpur, Malaysia
Tàu nhẹ hình thành ở Kuala Lumpur từ 1998, cùng với việc xuất hiện đoạn đường đầu tiên của hệ thống vận tải công cộng tự động chạy từ Tây sang Đông. Hệ thống dài 29 km là tuyến metro hoàn toàn tự động không người lái, dài thứ hai thế giới và là hệ thống metro không người lái tự hành dài nhất châu Á.
An toàn được quan tâm đặc biệt trong thiết kế ga, với mép ke ga có hàng rào bảo vệ, trang bị hệ thống phát hiện xâm nhập, đề phòng hành khách đứng quá gần tàu khi có đang chạy trên đường. Mỗi ke ga đều có các nút bấm khẩn cấp và có hai đường điện thoại cho hành khách nối trực tiếp với phòng điều hành, cùng với các camera theo dõi đặt suốt hệ thống.
Dốc dọc tuyến đường rất thoải, dốc lớn nhất 5%, với đốc đó tàu có thể chạy với tốc độ bình quân ban đầu 38 km/h.
Hệ thống có 70 toa điều hòa nhiệt độ, thùng xe nhôm, hai mô tơ điện cảm ứng tuyến tính, bảo đảm tiếng ồn ở mức thấp nhất. Các toa này do Bombardier chế tạo, hợp thành 35 ram tàu loại hai toa có 35 chỗ ngồi và 350 chỗ đứng trong giờ cao điểm, đưa vào vận hành thêm 52 toa trong các năm 2008-2010, hợp thành 22 ram tàu loại bốn toa.
Có hai hệ thống thông tin trên tàu, cho phép hành khách có thể nói chuyện với phòng điều hành bất kỳ lúc nào. Việc bán vé hoàn toàn tự động. Các ga đều có thang máy, sàn dải thảm, thông báo của nhà ga và dành chỗ cho người già và xe lăn. Trên mỗi toa đều có thông tin trên tàu, trên bản đồ màn hình, ga sắp đến sẽ sáng lên.
Post:Phong